ภาพถ่ายผมยืนส่องพระเครื่องหน้าแผงพระเครื่อง ของรักตลอดชีวิต ที่ตลาดร่มหุบแม่กลอง “แดง” ถ่ายฝากมาให้ ก็นานกว่าสิบปีมาแล้ว

“อ้วน” เอ็นจีโอ เพื่อนร่วมรุ่น บสส.1 จ้องดูด้วยแววตาฉงนๆ พิกลๆ ยังเป็นโจทย์คาใจ เหมือนมีคำถามว่า

แก่มาจนหัวหงอกปานนี้ อ่านเขียนเรื่องธรรมะมาก็นับไม่ถ้วน ไม่น่าจะติดบ่วงตื้นๆโง่ๆ ง่ายๆ

หลายวันที่ผ่านมา เกิดวิวาทะระหว่างหนูแพรรี่ อาจารย์เบียร์ กับพระปีนเสาไฟ ประเด็นหนึ่งที่ผมเผลอรับเป็นจำเลยโดยไม่ต้องแจ้งข้อหาด้วย คือ พระเครื่องของขลัง

กำลังคิดว่า จะหาเหตุผลอันใด…อธิบาย เรียกคำที่บางคนเรียก “กูรู” คืน

งานนี้ไม่ง่าย ต้องใช้วิชาครูเปิด “ปริอรรถาธิบายแห่งพระเครื่อง เล่มพระสมเด็จฯ (คลังวิทยาบูรพา พิมพ์ครั้งที่ 6 พ.ศ.2520 หน้า 34 เจอหัวข้อ คุณค่าของ “พระศักรพุทธปฏิมา” ฮือ!คำเรียกพระเครื่องคำนี้ ได้ใจ!

ครู “ตรียัมปวาย” ใช้ภาษาพรรณนาได้สง่างามเข้มขลังนักหนา…ดังต่อไปนี้

สารัตถะประโยชน์ที่จะได้รับจากคตินิยมและการศึกษาเกี่ยวกับพระเครื่องนั้น ย่อมมีผลปรากฏอยู่เป็นอันมาก แด่บุคคลผู้มีศรัทธาเลื่อมใสในประการนี้ สรุปแล้วคงมี 7 ประการ

1.เพื่อให้บังเกิดพลังอำนาจอันวิเศษขึ้นในตัว โดยอาศัยการโน้มน้อมในคุณพุทธานุภาพ คุณพระพุทธาคม วิทยะคาถา หรือวิชามยอิทธิ และอธิษฐานฤทธิ์ หรือเจตนานิษฐาน ของพระคณาจารย์ผู้สร้างสรรค์

ซึ่งจัดว่าเป็นพลังจิตอันเร้นลับ ที่ปุถุชนธรรมดาไม่สามารถจะกระทำให้ปรากฏขึ้นได้

2.เพื่อเป็นสรณะที่พึ่งยึดเหนี่ยวน้ำใจให้หนักแน่นมั่นคงในการประกอบกิจการงานอาชีพ และเกิดความเชื่อมั่นในตัวเอง เมื่อต้องเผชิญต่อสรรพอันตรายใด ได้อย่างสงบเยือกเย็นและอาจหาญ

3.ก่อให้เกิดศรัทธาประทับแน่นอยู่กับพระบวรพุทธศาสนา ไม่เคยปรากฏมาก่อนว่า นักพระเครื่องคนใดหันเหศรัทธาไปนับถือศาสนาอื่นเลย มีแต่เฉพาะผู้ที่นับถือศาสนาอื่นแล้วหันมาสนใจต่อพระเครื่อง อย่างน่าพิศวง

4.ย่อมได้รับประโยชน์ในด้านโบราณคดีวิทยา ประวัติศาสตร์ พระพุทธประวัติ และพระพุทธศิลปปฏิมากรรม สกุลช่างต่างๆ

5.จัดเป็นงานอดิเรก อันกอปรด้วยรสนิยมสูงเกี่ยวกับพุทธปฏิมากรรม ศิลปโบราณวัตถุของพระพุทธศาสนา วัฒนธรรมอันเก่าแก่ ตลอดจนความบันดาลใจนานาประการ

ทั้งมิได้ก่อให้เกิดภาวะกังวลมาก ดังงานอดิเรกประการอื่นๆ เช่น การเล่นไม้ประดับ และสัตว์เลี้ยง ซึ่งต้องอาศัยเวลาและความใกล้ชิดผูกพันเป็นอันมาก ด้วยเป็นสิ่งที่มีชีวิต และมีการสูญสิ้นอีกด้วย

6.เป็นการรวบรวมเก็บรักษาโบราณวัตถุ อันเป็นสมบัติโบราณของชาติ มิให้กระจัดกระจายตกเรี่ยเสียหาย หรือตกไปอยู่ในสภาพที่ไม่สมควร

และทั้งเป็นการดำรงเจตนารมณ์ของบรรดาพระโบราณาจารย์ผู้ประดิษฐ์พระพุทธปฏิมากรรม ซึ่งปรารถนาจะให้เป็นเครื่องหมายในการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาให้จำเริญวัฒนาสถาพรตลอดไป

7.ช่วยให้มีการพัฒนาในด้านจิตใจให้สู่ระดับสูงขึ้น

เพราะคติที่ว่าอำนาจคุณพระจะอารักขาคุ้มครองแด่ผู้เจริญด้วยศีลธรรมโดยเฉพาะ หรือจะบันดาลให้เป็นผลแห่งเมตตามหานิยมได้ ต่อผู้มีจิตใจกรุณาปรานีแก่สัตว์เพื่อนร่วมโลกเท่านั้น

ขอย้อนไปทบทวนประโยคนำของครูตรียัมปวาย..สารัตถะประโยชน์ที่จะได้รับจากคตินิยม และการศึกษาเกี่ยวกับพระเครื่อง.. คนละเรื่องกับกลไกพุทธพาณิชย์บิดเบี้ยว และวิชามารการปั่นราคา นะครับ

อย่าเผลอไปเชื่อว่ามูลค่าพระเครื่องจะเหมือนราคาทองหรือเพชรพลอยที่ขึ้นลงคงที่ มีคำอธิบายได้ ตลาดพระเครื่อง ประกันแค่ราคาพ่อค้าขาย…ไม่มีเกณฑ์ยุติธรรมตอนพ่อค้าซื้อ.

กิเลน ประลองเชิง

คลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม