น่านยันปนเปื้อนปรอทยังอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน

ผู้ว่าฯ จ.น่าน แถลงผลการตรวจสอบมลพิษและการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมในพื้นที่อำเภอต่าง ๆ ของจังหวัดน่าน ยืนยันการปนเปื้อนโลหะหนัก โดยเฉพาะ “ปรอท” ยังมีค่าอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน

เมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2567เวลา 15.30 น. ที่ห้องรับรอง ผู้ว่าราชการจังหวัดน่าน อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ได้เผยถึงจากกรณีที่มีข่าวเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับปัญหามลพิษ และการปนเปื้อนในสภาพแวดล้อมของอำเภอเฉลิมพระเกียรติ และอำเภอทุ่งช้าง จังหวัดน่าน ส่งผลให้ประชาชนในพื้นที่จังหวัดน่าน และผู้ที่รับทราบข่าวสารผ่านสื่อต่าง ๆ มีความกังวลเกี่ยวกับปัญหาสารพิษตกค้างในสภาพแวดล้อม และผลผลิตทางการเกษตร รวมทั้งผลกระทบต่อสุขภาพที่อาจจะตามมาในอนาคต

โดยจังหวัดได้แถลงข่าวถึงสุขภาพของประชาชน อ.เฉลิมพระเกียรติ อ.ทุ่งช้าง และอำเภออื่น ทั้งจังหวัดน่านในรอบ 10 ปี (พ.ศ.2557-2567) ว่าไม่พบอุบัติการณ์ของโรคที่มีโอกาสเกิดจากมลพิษ และการปนเปื้อนในสภาพแวดล้อม เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2567 แล้วนั้น

สำหรับการแถลงข่าวในวันนี้ จังหวัดน่าน ขอแจ้งผลการตรวจสอบ และผลการวิเคราะห์ทางเคมีในห้องปฏิบัติการ จากหน่วยงานที่ได้รับมาตรฐาน ISO/IEC 17025 เกี่ยวกับคุณภาพดิน น้ำ อากาศ และปริมาณสารมลพิษและการปนเปื้อนในสภาพแวดล้อม และการดำเนินการเฝ้าระวังสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ จังหวัดน่าน ดำเนินการโดยคณะทำงานเฝ้าระวังมลพิษ ผลกระทบ และการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม จังหวัดน่าน และคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ และเฝ้าระวังมลพิษทางสิ่งแวดล้อม จังหวัดน่าน สรุปผลการศึกษาวิเคราะห์ ดังนี้

1. ผลการวิเคราะห์ คุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดิน ไม่พบ โลหะหนักทุกพารามิเตอร์ รวมถึงปรอท ในพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอทุ่งช้าง อำเภอท่าวังผา และอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน เก็บตัวอย่าง เมื่อวันที่ 16-17 กรกฎาคม 2567  จำนวน 6 จุด วิเคราะห์โดยหน่วยงานที่มีห้องปฏิบัติการที่ได้รับมาตรฐาน ISO-IEC 17025 คือ กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม และสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 2 กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม  

2. ผลการวิเคราะห์ ตะกอนดินในแม่น้ำแหล่งน้ำผิวดิน มีดังนี้ 

• สารหนู (As) พบบริเวณคลองหมูเน่า และอ่างเก็บน้ำห้วยโก๋น เท่ากับ 2.50 และ <5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมตามลำดับ แต่ค่าที่ตรวจวัดได้ไม่เกินค่ามาตรฐาน ซึ่งกำหนดว่า ไม่เกิน 10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม 
• โครเมียม (Cr) พบทุกจุดเก็บตัวอย่าง เฉพาะสะพานบ้านปางสา อ.ท่าวังผา มีค่าตรวจวัด (45.2 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) เกินค่ามาตรฐาน ที่กำหนดว่า ไม่เกิน 43.4 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม 
• ทองแดง (Cu) พบในคลองหมูเน่า อ.เฉลิมพระเกียรติ (<46.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) และสะพานบ้านปางสา อ.ท่าวังผา (46.5มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) มีค่าตรวจวัด เกินมาตรฐาน ที่กำหนดว่า ไม่เกิน 31.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม
• ปรอท (Hg) ตรวจพบที่ คลองหมูเน่า อ.เฉลิมพระเกียรติ (<0.170 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) และสะพานบ้านปางสา อ.ท่าวังผา (<0.170 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ตามลำดับ แต่ค่าที่ตรวจวัดได้ไม่เกินค่ามาตรฐาน ซึ่งกำหนดว่า ไม่เกิน 0.2 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม 

3. ผลการวิเคราะห์ดิน บริเวณพื้นที่การเกษตร ปลูกข้าวไร่ ข้าวโพด กาแฟ ส้ม เงาะ ลำไย และพื้นที่ป่า ในพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอทุ่งช้าง อำเภอท่าวังผา และอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน เก็บตัวอย่างเมื่อวันที่ 16-17 กรกฎาคม 2567 จำนวน 15 ตัวอย่าง วิเคราะห์โดยหน่วยงานที่มีห้องปฏิบัติการที่ได้รับมาตรฐาน ISO-IEC 17025 คือกรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม ผลการวิเคราะห์ พบว่า

โลหะหนัก ได้แก่ อะลูมิเนียม (Al) สารหนู (As) แคดเมียม (Cd)  โครเมียม (Cr) ทองแดง (Cu) ปรอท (Hg) ตะกั่ว (Pb) สังกะสี (Zn) ค่าที่ตรวจวัดได้มีตั้งแต่ตรวจไม่พบและตรวจพบ แต่ค่าที่ตรวจวัดได้ไม่เกินค่ามาตรฐานของแต่ละชนิดโลหะหนัก

ยกเว้นพื้นที่การเกษตรตำบลผาทอง อ.ท่าวังผา พบ สารหนู (As) ในพื้นที่ปลูกข้าวไร่ (31.7 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ลำไย (33.3 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) และกาแฟ (37.7 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) และพื้นที่ป่าไม้ (26.7 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ค่าที่ตรวจวัดได้มีค่าเกินมาตรฐาน ที่กำหนดว่า ไม่เกิน 25 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม

4. การตรวจสอบและวิเคราะห์ปลา และพืชเกษตรอยู่ระหว่างการดำเนินการ

5. คุณภาพอากาศในพื้นที่จังหวัดน่าน ได้ติดตามตรวจสอบพารามิเตอร์คุณภาพอากาศ ตั้งแต่ปี 2553 – 2563 จากสถานีตรวจวัดของกรมควบคุมมลพิษ โดยสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดน่าน ตามหลักการเฝ้าระวังเบื้องต้นของภาครัฐ พบว่า ค่าตัวเลขที่ตรวจพบอยู่ในมาตรฐานที่ยอมรับให้มีได้ของแต่ละพารามิเตอร์ คือ ปริมาณก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO2), ก๊าซไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2), ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO), ก๊าซโอโซน (O3), ปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 10 ไมครอน (PM10)

ประกอบกับจังหวัด โดยสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดน่าน ได้ติดตาม ตรวจสอบ รายงานผลการตรวจสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมเป็นรายไตรมาส จากบริษัทไฟฟ้าหงสา จำกัด ตั้งแต่พ.ศ.2550 อย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน พบว่า ผลการตรวจวัดมีค่าอยู่ในมาตรฐานคุณภาพอากาศ

สำหรับฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) มีค่าที่ตรวจวัดได้อยู่ในมาตรฐานคุณภาพอากาศ โดยเก็บข้อมูลตั้งแต่ปี 2562 จนถึงปัจจุบัน พบว่า ในปี 2562 สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศห้วยโก๋นและปี 2563 สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศ ในเทศบาลเมืองน่าน ตำบลในเวียง มีค่าเฉลี่ยรายปีสูงสุดเท่ากับ 30 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งเกินค่ามาตรฐานเฉลี่ยรายปี (ไม่เกิน 25 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร) และพบว่า ปี 2560, 2564 และ 2565 ที่สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศห้วยโก๋น มีค่าเฉลี่ยรายปีเท่ากับ 17, 18 และ 19 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ค่ามาตรฐาน

6. จังหวัดน่าน โดยคณะทำงานเฝ้าระวัง มลพิษผลกระทบ และการปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม ได้จัดทำแผนปฏิบัติการเฝ้าระวังมลพิษ การปนเปื้อน และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ด้วยความร่วมมือของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการป้องกันและแก้ไขปัญหาร่วมกัน โดยได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบและเฝ้าระวังมลพิษทางสิ่งแวดล้อม จังหวัดน่านเรียบร้อยแล้ว

จากข้อมูลผลการตรวจสอบและการวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการที่ได้รับมาตรฐาน ISO/IEC 17025 ของมลพิษและการปนเปื้อนมลพิษทางสิ่งแวดล้อมที่จังหวัดร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการนั้น จังหวัดน่านขอยืนยันว่า การปนเปื้อนโลหะหนักต่างๆ โดยเฉพาะปรอทในพื้นที่จังหวัดน่านยังมีค่าอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน รวมถึงสุขภาพของประชาชน เมื่อพิจารณาจากอุบัติการณ์ของโรคภัยนั้น ประชาชนยังมีความปลอดภัยในชีวิต สามารถดำเนินชีวิตได้เป็นปกติ

ทั้งนี้ จังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังคงให้ความสำคัญและดำเนินการเฝ้าระวังในเรื่องดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง